انتشار تقطیع شده

انتشار تقطیع‌شده (salami slicing publication) یکی از بدرفتاری‌های مهم در حوزه پژوهش است که کم‌تر به آن توجه شده است. انتشار تقطیع‌شده یعنی این‌که داده‌ها و نتایج یک پژوهش واحد را که می‌توان مثلاً در قالب یک مقاله منتشر کرد به دو یا چند بخش تقسیم کنیم و هرکدام را جداگانه در مقالات مجزایی منتشر کنیم. تفاوت انتشار تقطیع‌شده و انتشار تکراری در این است که در انتشار تکراری مؤلف یک مجموعه از داده را چند بار منتشر می‌کند اما در انتشار تقطیع‌شده یک مجموعه داده به شکل ناموجهی به چند بخش تقسیم شده و هرکدام جداگانه منتشر می‌شوند. انتشار تقطیع‌شده معمولاً با هدف افزایش آمار انتشارات انجام می‌شود.

توجه کنیم:

1. انتشار تقطیع‌شده در مورد پژوهش‌هایی، به‌ویژه پژوهش‌های آزمایشگاهی کلان، که به‌تدریج نتایج را بیرون می‌دهند و در قالب مقالات زنجیره‌ای منتشر می‌کنند صدق نمی‌کند بلکه در مورد پژوهش‌هایی است که نتایج به‌دست‌آمده را به شکل تقطیع‌شده منتشر می‌کنند. بااین‌حال در مورد پژوهش‌های تدریجی نیز باید دلایل اخلاقاً موجهی برای انتشار زنجیره‌ای مقالات وجود داشته باشد.
2. حجم بالای مقاله، یا نتایج زیاد پژوهش، هیچ‌گاه دلیل خوبی برای تقطیع انتشار نیست. در مورد حجم بالای مقاله، به‌ویژه هنگامی‌که مقاله را به مجله‌ای ارسال می‌کنید که سقف خاصی برای حجم تعیین کرده است، باید با سردبیر وارد مکاتبه شوید.
3. گاهی دلایل اخلاقاً موجهی برای تقطیع انتشار وجود دارد. کمیته اخلاق انتشار (کوپ) (Committee on Publication Ethics) یک قاعده کلی برای تشخیص موارد موجه و ناموجه انتشار تقطیع‌شده ارائه کرده است. چنان‌چه نتایج یک پژوهش یگانه دارای فرضیه، روش‌شناسی و جامعه آماری یکسانی باشند باید در قالب یک مقاله منتشر شوند و تقطیع آن‌ها مشکل اخلاقی دارد اما در غیر این صورت می‌توان آن‌ها را جداگانه منتشر کرد. درصورت انتشار جداگانه، مسئله با سردبیر در میان گذاشته شود و در مقالات قید شود که این مقاله بخشی از نتایج یک مجموعه بزرگ‌تر است.

چرا انتشار تقطیع‌شده غیراخلاقی است؟

انتشار تقطیع‌شده دروهله نخست به جامعه علمی و خوانندگان آسیب می‌زند؛ چراکه باعث هدررفتن منابع داوری و انتشار می‌شود و نیز ادبیات موضوع را به شکل ناموجهی متورم می‌کند. همچنین چنانکه برخی از موارد تاریخی زیر نشان می‌دهند انتشار تقطیع‌شده خوانندگان را به دردسر می‌اندازد و هزینه ناموجهی را به آن‌ها تحمیل می‌کنند؛ در برخی موارد آن‌ها به جای اینکه محتوای لازم را از یک مقاله دریافت کنند ناچار به مطالعه چند مقاله می‌شوند بدون اینکه این کار ارزش افزوده قابل‌توجهی برایشان داشته باشد. ازاین گذشته، این بدرفتاری همانند انتشار تکراری باعث تعلق غیرمنصفانه امتیاز و موقعیت به فرد خاطی می‌شوند چراکه افراد برای محتوای کم‌وبیش یکسانی چندین بار امتیاز می‌گیرند، بنابراین اصل اخلاقی انصاف نیز نقض می‌شود.

چند مورد تاریخی انتشار تقطیع‌شده

• یک مجله علمی مقاله ارسال شده توسط نویسنده را پس داوری رد می‌کند. نظر داور این بود که این مقاله می‌توانست با سه مقاله‌ای که نویسندگان پیش‌ازاین منتشر کرده‌ بودند ترکیب شود چراکه مقاله حاضر به نحوی تکمیل‌کننده مقالات پیشین است و به همین شکل دارای هیچ محتوای تازه یا نوآوری خاصی نیست. نویسندگان با نظر داور مخالفت می‌کنند. آن‌ها استدلال می‌کنند که نتایج پژوهش بیش از آنی بوده که بتوان در یک مقاله منتشر کرد و «درواقع مجله‌ای که مقاله نخست را برای آن ارسال کرده بودند پیشنهاد داده بود که نتایج تقسیم شده و جداجدا منتشر شوند». آن‌ها درنهایت مقاله را بازنویسی می‌کنند تا ارتباط میان این مقاله و مقالات پیشین روشن‌تر شود. بااین‌حال داور مقاله پس بررسی دوباره مقاله بازبینی‌شده به این نتیجه می‌رسد که این مقاله خوانندگان را سردرگم می‌کنند؛ خوانندگانی که باید نتایج پژوهش را از یک مقاله دریافت می‌کردند اکنون باید چهار مقاله را مطالعه کنند و باز مشخص نیست بتوانند رابطه این چهار مقاله را به‌روشنی دریابند. درنتیجه داور به مجله توصیه می‌کند که مقاله را منتشر نکند چراکه این انتشار را اخلاقی نمی‌داند. (1)
• داور یک مقاله متوجه می‌شود که شباهت‌های بسیار زیادی میان این مقاله و یک مقاله منتشرشده وجود دارد و آن را با هیئت تحریه و سردبیر در میان می‌گذارد. یکی دیگر از اعضای هیئت تحریریه مجله نیز متوجه می‌شود که میان این مقاله در دست داوری، یک مقاله پذیرش‌شده در همان مجله تشابه زیادی وجود دارد. مشخص می‌شود که هر سه مقاله از نویسندگان یکسانی‌اند. این نویسنده‌ها درواقع سه مقاله از یک پژوهش واحد را، که به گزارش نتایج یک آزمایش واحد پرداخته بودند، برای دو مجله ارسال کرده بودند. سردبیر از نویسندگان می‌خواهد که مقاله در دست داوری و مقاله پذیرش‌شده را با هم ادغام کنند و پس از تغییرات لازم برای نشان دادن تمایز آن‌ها از مقاله منتشرشده دوباره برای مجله ارسال کنند. نویسندگان مطالبی را در متن مقاله ادغام‌شده می‌گنجانند که نه در دو مقاله قبلی در مورد آن بحثی شده بود و نه به پژوهش آن‌ها مرتبط بود. سردبیر، بر اساس توصیه کوپ، از نویسندگان می‌خواهد که در این زمینه توضیح بدهند. سردبیر پاسخی از نویسندگان دریافت نمی‌کند، درنتیجه مقاله ادغام شده (و درواقع مقاله در دست داوری و مقاله پذیرش‌شده) را رد می‌کند. (2)

1. COPE. 2005. Salami Publication. Click Here. (Accessed: 11 October 2023).
2. COPE. 2005. A case of Salami Publication. Click Here. (Accessed: 25 October 2023).

برای مطالعه بیشتر در مورد انتشار تقطیع‌شده

1. Adams Nicholas Norman. 2022. Salami Slicing: clarifying common misconceptions for social science early-career researchers. SN Soc Sci. 2(88).
2. Werner, Mads U. 2020. Salami-slicing and duplicate publication: gatekeepers challenges" Scandinavian Journal of Pain, 21(2): 209-211.
3. Supak, Smolcić V. 2013. Salami publication: definitions and examples. Biochem Med (Zagreb).23(3): 237-241.